Năm học 2024-2025, học sinh lớp 12 sẽ là lứa thí sinh đầu tiên thực hiện Kỳ thi tốt nghiệp THPT theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Với những thay đổi trong chương trình và cách thức tổ chức kỳ thi, việc lựa chọn môn thi tự chọn của học sinh đã bộc lộ rõ xu hướng phản ánh nhu cầu xã hội và định hướng nghề nghiệp trong tương lai.
Tiếng Anh: Môn Học “Áp Đảo” Trong Lựa Chọn
Tại các trường THPT trên địa bàn TP.HCM, Tiếng Anh tiếp tục là môn tự chọn được nhiều học sinh lựa chọn nhất, ngoài hai môn bắt buộc là Ngữ văn và Toán.
- Tại Trường THPT Marie Curie (Quận 3): Trong số 1.147 học sinh lớp 12, có 774 em chọn Tiếng Anh. Đây là môn có số lượng thí sinh đăng ký nhiều nhất, vượt qua các môn như Vật lý (666 em) và Hóa học (322 em).
- Tại Trường THPT Hùng Vương (Quận 5): Khoảng 80% học sinh chọn Tiếng Anh, theo sau là các môn tự nhiên như Vật lý, Hóa học và Địa lý.
- Tại Trường THPT Bùi Thị Xuân (Quận 1): 532/755 học sinh chọn Tiếng Anh, chiếm tỷ lệ cao nhất trong các môn tự chọn.
Thầy Nguyễn Tấn Sang, Tổ trưởng Tổ Ngoại ngữ Trường THPT Marie Curie, lý giải rằng việc Tiếng Anh chiếm ưu thế là điều dễ hiểu, bởi đây là môn học bắt buộc trong chương trình GDPT 2018 và thường nằm trong tổ hợp xét tuyển đại học. Ngoài ra, học sinh tại TP.HCM có lợi thế với hệ thống trung tâm ngoại ngữ chất lượng cao, cùng sự đầu tư mạnh mẽ từ phụ huynh.
Sự Ưu Tiên Của Môn Tự Nhiên
Tại TP.HCM, tổ hợp Khoa học tự nhiên (Vật lý, Hóa học, Sinh học) cũng có số lượng học sinh chọn thi tốt nghiệp áp đảo so với tổ hợp Khoa học xã hội (Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân).
- Tại Trường THPT Trưng Vương (Quận 1): Khoảng 70% học sinh chọn bài thi Khoa học tự nhiên, duy trì tỷ lệ ổn định qua các năm.
- Tại Trường THPT Bùi Thị Xuân: Tỷ lệ thí sinh chọn tổ hợp Khoa học tự nhiên năm 2024 đạt 80%, trong khi chỉ 20% chọn tổ hợp Khoa học xã hội.
Các thầy cô nhận định, học sinh tại TP.HCM có xu hướng chọn tổ hợp Khoa học tự nhiên vì:
- Định hướng nghề nghiệp: Các ngành kinh tế, kỹ thuật thường yêu cầu các môn tự nhiên trong tổ hợp xét tuyển đại học.
- Điều kiện học tập: TP.HCM có hệ thống giáo dục chất lượng cao và học sinh dễ dàng tiếp cận tài liệu học tập hiện đại.
- Tính năng động của môi trường: Là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục lớn của cả nước, TP.HCM tạo động lực cho học sinh theo đuổi những ngành học phù hợp với sự phát triển năng động của thành phố.
Tổ Hợp Khoa Học Xã Hội Và Sự Khác Biệt Vùng Miền
Ngược lại, ở nhiều tỉnh thành khác, tổ hợp Khoa học xã hội lại chiếm ưu thế hơn trong các kỳ thi tốt nghiệp THPT. Điều này bắt nguồn từ:
- Mục tiêu thi cử: Nhiều học sinh chỉ thi tốt nghiệp mà không có kế hoạch xét tuyển đại học, dẫn đến việc chọn các môn xã hội để đạt kết quả cao hơn.
- Điều kiện học tập hạn chế: Ở các địa phương khó khăn, cơ sở vật chất và tài liệu học tập cho các môn tự nhiên chưa đầy đủ, khiến học sinh chọn các môn xã hội như Lịch sử, Địa lý vì dễ học và ôn tập.
Tác Động Từ Thị Trường Nhân Lực
Lựa chọn môn thi của học sinh không chỉ phản ánh năng lực cá nhân mà còn thể hiện xu hướng xã hội và nhu cầu nhân lực.
- Môn Tiếng Anh: Được ưu tiên nhờ vai trò quan trọng trong hội nhập quốc tế và yêu cầu đầu vào của nhiều ngành học.
- Môn tự nhiên: Liên quan trực tiếp đến các ngành kỹ thuật, công nghệ và kinh tế – những lĩnh vực có nhu cầu nhân lực cao tại các đô thị lớn.
- Môn xã hội: Phù hợp với nhóm ngành giáo dục, luật, hoặc những lĩnh vực yêu cầu kiến thức nhân văn, văn hóa.
Giải Pháp Hỗ Trợ Học Sinh Lựa Chọn
Để giúp học sinh có quyết định sáng suốt khi chọn môn thi tốt nghiệp, các trường cần:
- Tăng cường tư vấn hướng nghiệp: Giúp học sinh hiểu rõ năng lực bản thân và xu hướng nhân lực của xã hội.
- Cải thiện chất lượng giảng dạy: Đầu tư đồng đều cho cả các môn tự nhiên và xã hội, giảm sự chênh lệch trong điều kiện học tập giữa các địa phương.
- Khuyến khích học ngoại ngữ: Tiếp tục thúc đẩy việc học tiếng Anh ở các địa phương để học sinh cả nước có cơ hội tiếp cận cơ hội việc làm trong môi trường quốc tế.
Kết Luận
Xu hướng chọn môn thi tốt nghiệp THPT năm 2025 phản ánh sự thay đổi trong tư duy và định hướng nghề nghiệp của học sinh, đồng thời chịu tác động từ điều kiện kinh tế – xã hội và nhu cầu nhân lực. Việc hỗ trợ học sinh lựa chọn môn thi không chỉ giúp các em đạt kết quả tốt mà còn định hình tương lai nghề nghiệp, góp phần đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội.
