Tính đến tháng 4/2024, các địa phương trên cả nước đã tuyển dụng được hơn 19.400 giáo viên trong tổng số 27.800 biên chế được bổ sung cho năm học 2023 – 2024. Tuy nhiên, việc tuyển dụng vẫn chưa đạt được kết quả như mong đợi khi nhiều địa phương vẫn đối mặt với tình trạng thiếu giáo viên cục bộ, đặc biệt là ở các môn học mới như Tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc và Mỹ thuật.
1. Tổng quan về tình hình tuyển dụng
Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT), giai đoạn 2022 – 2026, Bộ Chính trị đã bổ sung 65.980 biên chế cho ngành giáo dục. Trong đó, hơn 27.800 biên chế đã được phân bổ cho năm học 2023 – 2024. Tuy nhiên, đến tháng 4/2024, chỉ hơn 19.400 giáo viên đã được tuyển dụng, dẫn đến tình trạng còn khoảng 72.000 biên chế vẫn chưa được sử dụng.
Dù vậy, số lượng giáo viên hiện nay đã có sự cải thiện so với năm học trước. Tổng số giáo viên mầm non và phổ thông trên cả nước hiện là hơn 1,2 triệu, tăng 17.200 giáo viên so với năm học 2022 – 2023. Đồng thời, số lượng cán bộ quản lý giáo dục là hơn 99.400, tuy nhiên lại giảm 723 cán bộ so với năm học trước đó.
2. Những thách thức trong việc tuyển dụng
Dù đã đạt được những kết quả tích cực, quá trình tuyển dụng giáo viên vẫn gặp phải nhiều thách thức:
- Thiếu giáo viên cục bộ: Tình trạng thiếu giáo viên vẫn diễn ra ở nhiều địa phương, đặc biệt là giáo viên dạy các môn học mới theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 như Tiếng Anh, Tin học, Âm nhạc và Mỹ thuật. Việc thiếu giáo viên gây khó khăn cho việc triển khai các môn học mới, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục.
- Biên chế chưa được tuyển dụng: Đến tháng 4/2024, cả nước vẫn còn thiếu hơn 113.400 giáo viên ở các cấp học mầm non và phổ thông. Việc tuyển dụng giáo viên còn chậm, khiến nhiều địa phương không thể đáp ứng đủ nhu cầu giáo dục theo yêu cầu thực tế.
- Hấp dẫn nghề giáo còn hạn chế: Một nguyên nhân lớn dẫn đến việc khó tuyển dụng là do sức hút vào ngành giáo dục không cao. Tình trạng giáo viên nghỉ việc vẫn ở mức cao, trong khi nguồn tuyển giáo viên cho các môn học đặc thù lại khan hiếm.
- Gia tăng số lớp học: Sự gia tăng số lượng học sinh dẫn đến nhu cầu tăng giáo viên, nhưng nguồn nhân lực giáo dục chưa đáp ứng kịp với biến động dân số và di cư lao động giữa các vùng miền.
3. Giải pháp để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên
Nhằm từng bước tháo gỡ những khó khăn trong việc tuyển dụng giáo viên, Bộ GD&ĐT đã đưa ra một loạt giải pháp, bao gồm:
- Tuyển dụng người có trình độ cao đẳng: Bộ GD&ĐT đã đề xuất Chính phủ lập Nghị quyết cho phép tuyển dụng những người có trình độ cao đẳng để dạy một số môn học trong Chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Điều này giúp giải quyết vấn đề thiếu nguồn nhân lực giáo viên cho các môn học đặc thù.
- Ban hành thông tư về vị trí việc làm và cơ cấu viên chức: Bộ đã ban hành Thông tư hướng dẫn về vị trí việc làm, cơ cấu viên chức theo chức danh nghề nghiệp trong các cơ sở giáo dục công lập. Việc này giúp quản lý và sử dụng biên chế hiệu quả hơn, đảm bảo việc tuyển dụng diễn ra đúng quy trình.
- Cải tiến chính sách lương và phụ cấp: Bộ GD&ĐT đang phối hợp với Bộ Nội vụ để xây dựng thang bảng lương và các chế độ phụ cấp ưu đãi cho giáo viên. Việc cải thiện chế độ đãi ngộ là yếu tố quan trọng nhằm tăng sức hút đối với nghề giáo, thu hút và giữ chân nhân tài trong ngành.
- Quy hoạch và dự báo nguồn nhân lực: Công tác quy hoạch và dự báo nhu cầu giáo viên từ cấp chiến lược đến các địa phương sẽ được điều chỉnh để đảm bảo sát với tình hình thực tế, giúp giảm thiểu tình trạng thiếu hụt giáo viên do sự biến động dân số và di cư lao động.
4. Kết luận
Việc tuyển dụng giáo viên trên cả nước đang đối mặt với nhiều thách thức, đặc biệt là tình trạng thiếu giáo viên ở các môn học mới và việc quản lý, sử dụng biên chế chưa hiệu quả. Tuy nhiên, với các giải pháp từ Bộ GD&ĐT như cải thiện chính sách đãi ngộ, điều chỉnh quy trình tuyển dụng, và tăng cường quy hoạch nguồn nhân lực, hy vọng rằng ngành giáo dục sẽ từng bước giải quyết được vấn đề thiếu giáo viên, từ đó đảm bảo chất lượng giáo dục và đáp ứng nhu cầu học tập ngày càng cao của học sinh trên cả nước.
