Trong bối cảnh thực hiện Nghị quyết của Trung ương về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, nhiều địa phương trên cả nước đang tiến hành kiện toàn lại bộ máy chính quyền hai cấp. Sự thay đổi về địa giới, nhân sự và mô hình tổ chức tuy là cần thiết để tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản trị – điều hành, nhưng cũng đặt ra thách thức không nhỏ trong việc duy trì ổn định các hoạt động cộng đồng, đặc biệt là hoạt động hè cho thiếu nhi.
Để đảm bảo quyền lợi và nhu cầu phát triển toàn diện cho trẻ em, việc không để gián đoạn hoạt động hè trở thành yêu cầu quan trọng trong quá trình chuyển đổi.
Tổ chức lại chính quyền không đồng nghĩa với tạm dừng trách nhiệm
Việc sáp nhập xã, phường, thị trấn hoặc hợp nhất cơ quan hành chính có thể dẫn tới:
- Sự thay đổi đầu mối chỉ đạo các hoạt động hè
- Điều động cán bộ, ảnh hưởng đến tính liên tục của chương trình
- Sát nhập địa bàn khiến việc tổ chức hoạt động cần điều chỉnh quy mô – hình thức
Tuy nhiên, dù bộ máy đang chuyển đổi, trách nhiệm với thanh thiếu nhi không được gián đoạn. Trẻ em không thể chờ đợi hệ thống vận hành lại mới được quan tâm. Vì vậy, chính quyền địa phương cần vừa kiện toàn tổ chức, vừa bảo đảm hoạt động hè diễn ra đúng tiến độ, đúng nhu cầu thực tiễn.
Những giải pháp giữ vững hoạt động hè trong quá trình sắp xếp hành chính
1. Bàn giao – tiếp nhận công việc rõ ràng, kèm theo kế hoạch hè cụ thể
Trước khi sáp nhập hoặc điều động cán bộ, cần có biên bản bàn giao đầy đủ kế hoạch hè, danh sách học sinh, các chương trình dự kiến tổ chức và phân công nhân sự phụ trách từng mảng. Như vậy, cán bộ mới sẽ có cơ sở tiếp tục triển khai mà không bị gián đoạn.
2. Duy trì đội ngũ cộng tác viên – tình nguyện viên tại cơ sở
Dù thay đổi bộ máy quản lý, đội ngũ cộng tác viên là giáo viên, đoàn viên thanh niên, phụ huynh tích cực… tại địa bàn vẫn nên được giữ lại để hỗ trợ duy trì các hoạt động. Đây là lực lượng am hiểu địa phương, có mối quan hệ gần gũi với học sinh và phụ huynh.
3. Phát huy vai trò Đoàn – Hội trong giữ nhịp sinh hoạt hè
Tổ chức Đoàn – Đội tại địa phương đóng vai trò “xương sống” trong công tác thiếu nhi. Trong quá trình chuyển đổi, cần giữ sự ổn định về nhân sự đoàn thể, để không gián đoạn các lớp học kỹ năng, trại hè, sinh hoạt chủ điểm.
4. Sử dụng nguồn lực xã hội hóa để giảm áp lực ngân sách
Trong giai đoạn chuyển giao, một số địa phương có thể gặp khó khăn về kinh phí tổ chức hoạt động hè. Việc huy động doanh nghiệp, tổ chức xã hội, hội cha mẹ học sinh cùng chung tay sẽ giúp chia sẻ gánh nặng, đảm bảo hoạt động diễn ra đều khắp, hiệu quả.
5. Phối hợp chặt giữa cấp huyện – xã để đồng bộ triển khai
Sau sắp xếp hành chính, cần thiết lập cơ chế điều phối thống nhất giữa cấp huyện (Phòng GDĐT, Huyện đoàn…) và cấp xã (UBND xã/phường mới, Ban Chỉ đạo hè cơ sở) để tránh tình trạng “trống vai” hoặc trùng lặp kế hoạch.
Bài học từ các địa phương đã thực hiện sắp xếp thành công
Nhiều địa phương đi trước trong việc sáp nhập xã, phường đã chủ động triển khai kế hoạch hoạt động hè một cách linh hoạt. Ví dụ:
- Quảng Ninh: sau sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, tỉnh đã ban hành chỉ đạo giữ nguyên kế hoạch hè cũ đến hết kỳ nghỉ hè, sau đó mới tổ chức điều chỉnh quy hoạch dài hạn.
- TP.HCM: các Quận đoàn tổ chức tập huấn online cho cán bộ phụ trách hè tại các phường mới, bảo đảm truyền thông – triển khai xuyên suốt.
- Đồng Nai: tích cực huy động Hội khuyến học, Hội phụ nữ xã mới sáp nhập cùng phối hợp tổ chức lớp kỹ năng, hội thi cho thiếu nhi.
Kết luận: Không để trẻ em bị bỏ quên trong quá trình chuyển đổi
Sắp xếp tổ chức bộ máy là bước đi cần thiết để xây dựng nền hành chính tinh gọn – hiệu quả. Nhưng mọi cải cách đều phải đặt con người – đặc biệt là trẻ em – ở trung tâm. Dù là xã cũ hay xã mới, dù cán bộ cũ hay cán bộ vừa được bổ nhiệm, hoạt động hè vẫn phải liên tục – sáng tạo – mang lại giá trị thật cho thế hệ trẻ.
Đó không chỉ là trách nhiệm hành chính, mà còn là trách nhiệm xã hội – trách nhiệm với tương lai của đất nước.
