Sáng ngày 22/5/2025, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, thay mặt Chính phủ, trình bày Tờ trình Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về việc phổ cập giáo dục mầm non (GDMN) cho trẻ em từ 3 đến 5 tuổi. Đây là bước tiến quan trọng nhằm hoàn thiện hệ thống giáo dục quốc dân ngay từ những nền tảng đầu đời, tạo cơ hội phát triển toàn diện và công bằng cho mọi trẻ em trên toàn quốc.
Vì sao cần ban hành Nghị quyết về phổ cập GDMN từ 3–5 tuổi?
Căn cứ chính trị và pháp lý:
- Kết luận 91-KL/TW (8/2024) và Nghị quyết 42-NQ/TW (11/2023) xác định rõ mục tiêu:
“Hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo từ 3 đến 5 tuổi trên toàn quốc vào năm 2030”
- Yêu cầu thể chế hóa kịp thời chủ trương của Đảng bằng một Nghị quyết của Quốc hội, nhằm tạo căn cứ pháp lý đủ mạnh để huy động nguồn lực, xây dựng chính sách đồng bộ, giải quyết khoảng trống trong Luật Giáo dục hiện hành (mới chỉ phổ cập đến 5 tuổi).
Mục tiêu chính của Nghị quyết
- Hoàn thành phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3–5 tuổi toàn quốc vào năm 2030
- Thực hiện theo lộ trình phù hợp, đảm bảo chất lượng – công bằng – khả thi
- Huy động toàn xã hội tham gia phát triển GDMN: cả khu vực công và tư, từ trung ương đến địa phương
Trọng tâm chính sách hỗ trợ trong Nghị quyết
1. Đầu tư phát triển mạng lưới trường, lớp mầm non
- Ưu tiên miền núi, vùng sâu, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo, khu công nghiệp
- Phát triển các cơ sở GDMN công lập, bán công, tư thục phù hợp từng địa phương
2. Bảo đảm đội ngũ giáo viên mầm non theo định mức
- Tăng cường tuyển dụng, đào tạo, bố trí giáo viên đúng chuẩn
- Điều chỉnh chế độ phụ cấp, chính sách đãi ngộ
3. Đảm bảo kinh phí hoạt động cho các cơ sở giáo dục mầm non công lập
- Cơ chế phân bổ ngân sách minh bạch, bền vững
- Chính sách miễn/giảm học phí cho trẻ em có hoàn cảnh khó khăn
4. Xây dựng các chính sách khuyến khích xã hội hóa giáo dục mầm non
- Thu hút đầu tư tư nhân, các tổ chức phi chính phủ, các sáng kiến cộng đồng
- Đổi mới mô hình quản trị và nâng cao chất lượng giáo dục ngoài công lập
Thực trạng GDMN hiện nay: Thành tựu và thách thức
✔️ Thành tựu nổi bật:
- 5,1 triệu trẻ mầm non được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục
- Tỷ lệ huy động trẻ mẫu giáo 3–5 tuổi đạt 93,6%
- Mạng lưới trường lớp đã phủ khắp 100% xã, phường, thị trấn
- Chất lượng chăm sóc – giáo dục trẻ em được nâng lên rõ rệt
❗ Thách thức còn tồn tại:
- Trẻ 3–4 tuổi ở vùng sâu, vùng khó khăn chưa được tiếp cận giáo dục mầm non
- Thiếu cơ sở vật chất, đội ngũ giáo viên ở nhiều địa phương
- Chính sách hiện hành còn bất cập, chồng chéo, chưa đủ mạnh
- Thiếu cơ chế đầu tư và xã hội hóa toàn diện, hiệu quả
Lộ trình thực hiện từ năm học 2025–2026
- Sau khi Quốc hội thông qua Nghị quyết, Chính phủ sẽ ban hành các cơ chế và chính sách cụ thể
- Các địa phương xây dựng kế hoạch triển khai riêng, huy động ngân sách địa phương và lồng ghép các nguồn lực xã hội
- Bộ GD&ĐT sẽ giám sát, đánh giá định kỳ và công khai kết quả phổ cập theo từng giai đoạn
Ý nghĩa sâu xa của phổ cập GDMN từ 3 tuổi
- Phát triển toàn diện trẻ em từ thể chất đến trí tuệ, tình cảm, ngôn ngữ
- Giúp trẻ sẵn sàng vào lớp 1, giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng và chậm phát triển
- Góp phần thực hiện quyền của trẻ em theo Công ước Liên Hợp Quốc
- Tăng cơ hội học tập bình đẳng cho mọi trẻ em, bất kể nơi sinh sống hay điều kiện kinh tế
Kết luận: Phổ cập GDMN từ 3 đến 5 tuổi – bước tiến chiến lược vì tương lai đất nước
Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, Nghị quyết phổ cập GDMN cho trẻ từ 3–5 tuổi không chỉ là một chính sách giáo dục, mà còn là chính sách an sinh xã hội cốt lõi. Việc phổ cập sớm sẽ:
- Tạo nền tảng nhân lực chất lượng cao ngay từ đầu
- Giảm thiểu bất bình đẳng trong giáo dục
- Khẳng định vai trò Nhà nước trong chăm lo thế hệ tương lai
Phấn đấu hoàn thành phổ cập vào năm 2030 là một mục tiêu đầy thách thức, nhưng với quyết tâm của hệ thống chính trị, sự đồng thuận của xã hội và sự đầu tư đúng đắn, giấc mơ mọi trẻ em Việt Nam đều được đến trường ngay từ 3 tuổi hoàn toàn có thể thành hiện thực.
