Trong bối cảnh tình trạng thiếu giáo viên vẫn diễn ra ở nhiều địa phương, tỉnh Thanh Hóa mới đây đã có đề xuất ký hợp đồng lao động có thời hạn 12 tháng cho hàng nghìn giáo viên nhằm đáp ứng nhu cầu giảng dạy trong năm học 2025–2026. Đề xuất này nhận được sự quan tâm của dư luận, đặc biệt là giới chuyên môn và đội ngũ giáo viên đang tìm kiếm cơ hội làm việc ổn định.
Tình trạng thiếu giáo viên: Bài toán chưa có lời giải triệt để
Thanh Hóa hiện là một trong những tỉnh có hệ thống trường học đông đảo, với hàng nghìn đơn vị giáo dục phổ thông, mầm non trải đều trên địa bàn rộng lớn, đặc biệt ở khu vực miền núi, vùng sâu vùng xa. Trong nhiều năm qua:
- Số lượng giáo viên được tuyển dụng chính thức không đủ đáp ứng quy mô phát triển giáo dục
- Áp lực giảm biên chế theo tinh thần Nghị quyết 19-NQ/TW khiến việc bổ sung nhân lực mới trở nên khó khăn
- Nhiều trường học phải ghép lớp, tăng sĩ số, giáo viên kiêm nhiệm nhiều môn, ảnh hưởng đến chất lượng giảng dạy
Nội dung đề xuất: Ký hợp đồng 12 tháng với giáo viên
Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Thanh Hóa đã trình lên UBND tỉnh phương án:
- Ký hợp đồng có thời hạn 12 tháng với các giáo viên đã tốt nghiệp ngành sư phạm hoặc chuyển đổi đúng chuyên ngành
- Số lượng giáo viên dự kiến lên đến hàng nghìn người, chủ yếu ở bậc mầm non, tiểu học và THCS
- Giáo viên hợp đồng được bố trí giảng dạy chính khóa, tham gia đầy đủ hoạt động chuyên môn tại đơn vị
- Nguồn kinh phí chi trả lương và chế độ sẽ từ ngân sách địa phương, theo cơ chế đặt hàng hoặc đấu thầu cung ứng dịch vụ công
Mục tiêu của đề xuất
- Giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực cấp bách, đặc biệt là đầu năm học mới
- Tạo điều kiện cho các giáo viên trẻ tiếp cận công việc đúng chuyên môn, có thu nhập, tích lũy kinh nghiệm
- Hướng đến ổn định tạm thời hệ thống trường lớp, chờ đợi kỳ thi tuyển viên chức chính thức hoặc điều chỉnh biên chế
Ưu điểm và điểm tích cực
1. Giảm áp lực cho nhà trường
Với số lượng giáo viên bổ sung kịp thời, các trường học – đặc biệt ở vùng khó khăn – có thể yên tâm triển khai chương trình giảng dạy đầy đủ, không còn phải “xoay tua” giáo viên, ghép lớp, tăng tiết.
2. Tạo cơ hội nghề nghiệp cho sinh viên sư phạm
Trong bối cảnh thi tuyển viên chức khắt khe – chỉ tiêu ít – cạnh tranh cao, việc được ký hợp đồng là một lối đi thực tế giúp nhiều giáo viên bám nghề, có thêm động lực và trải nghiệm giảng dạy thực tế.
3. Linh hoạt theo tình hình địa phương
Hình thức hợp đồng 12 tháng giúp chính quyền chủ động phân bổ giáo viên theo nhu cầu thực tế từng năm, đồng thời tránh ràng buộc lâu dài trong bối cảnh biên chế hạn chế.
Lo ngại và băn khoăn từ phía giáo viên
1. Thiếu tính ổn định và bảo đảm lâu dài
Nhiều giáo viên bày tỏ lo ngại về tính bấp bênh của hợp đồng ngắn hạn, không rõ có được tiếp tục gia hạn hay chuyển sang biên chế chính thức sau 1 năm.
2. Vấn đề về chế độ, chính sách
Hợp đồng 12 tháng có thể không đi kèm với bảo hiểm đầy đủ, phụ cấp nghề, phụ cấp thu hút, khiến thu nhập thực tế thấp hơn so với giáo viên biên chế.
3. Tâm lý “làm tạm” – ảnh hưởng chất lượng
Nếu không có lộ trình rõ ràng, giáo viên hợp đồng có thể không toàn tâm toàn ý với nghề, dẫn đến giảm chất lượng giảng dạy hoặc nghỉ việc giữa chừng.
Cần một chiến lược dài hạn cho bài toán giáo viên
Dù đề xuất ký hợp đồng 12 tháng là giải pháp tạm thời hợp lý trong ngắn hạn, nhưng để đảm bảo chất lượng giáo dục bền vững, cần hướng đến các giải pháp dài hạn:
- Xây dựng kế hoạch tuyển dụng viên chức khoa học, phù hợp quy mô học sinh và nhu cầu từng địa phương
- Xem xét điều chỉnh quy định về biên chế giáo viên cho vùng khó khăn, đông dân
- Tăng phụ cấp, chế độ đãi ngộ với giáo viên hợp đồng, đặc biệt ở miền núi
- Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ – chuyển đổi số để giảm tải cho giáo viên trong quản lý, giảng dạy
Kết luận
Đề xuất ký hợp đồng 12 tháng cho hàng nghìn giáo viên ở Thanh Hóa là giải pháp tình thế nhưng cần được nhìn nhận nghiêm túc và xây dựng lộ trình rõ ràng. Để tránh biến giáo viên thành “người làm thuê thời vụ”, chính quyền và ngành giáo dục cần song song với việc giải bài toán ngắn hạn – phải đầu tư cho chiến lược dài hạn về nhân lực, bảo vệ và phát triển đội ngũ nhà giáo vững mạnh.
Giáo viên không chỉ cần công việc – họ cần được đảm bảo, được ghi nhận và được gắn bó lâu dài với sự nghiệp trồng người.
