Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 từ lâu luôn được xem là một “cuộc đua căng thẳng” với hàng chục nghìn học sinh tại TP.HCM. Tuy nhiên, năm 2025 đánh dấu một bước chuyển đáng chú ý khi áp lực của kỳ thi có dấu hiệu “hạ nhiệt”. Điều này không chỉ đến từ những thay đổi trong chính sách tuyển sinh, mà còn từ sự chuyển biến trong tư duy của phụ huynh và học sinh.
Vì sao kỳ thi lớp 10 từng là “nỗi lo lớn”?
Với đặc thù dân số đông, mỗi năm TP.HCM có khoảng 100.000 học sinh lớp 9 thì chỉ có hơn 70% được vào học lớp 10 công lập. Điều này khiến:
- Học sinh phải đối mặt với tỉ lệ cạnh tranh cao, thậm chí gắt gao hơn thi đại học ở một số trường tốp đầu.
- Áp lực học thêm, luyện thi kéo dài cả năm, khiến học sinh căng thẳng về tâm lý và sức khỏe.
- Phụ huynh “mất ăn mất ngủ”, đầu tư tiền bạc và kỳ vọng lớn vào kết quả.
Những yếu tố khiến áp lực dần “giảm nhiệt”
1. Đa dạng hóa mô hình học tập sau THCS
TP.HCM đang tích cực phân luồng và mở rộng các lựa chọn ngoài hệ công lập, như:
- Trường ngoài công lập chất lượng cao
- Trung tâm giáo dục thường xuyên kết hợp học nghề
- Các chương trình quốc tế, song bằng, đào tạo liên kết
Nhờ vậy, học sinh không còn cảm giác “bị loại” nếu không đậu vào lớp 10 công lập, mà vẫn có nhiều lựa chọn phù hợp năng lực và điều kiện.
2. Điều chỉnh chỉ tiêu và cấu trúc đề thi
- Những năm gần đây, Sở GD&ĐT TP.HCM đã điều chỉnh chỉ tiêu tuyển sinh một cách hợp lý, tăng chỉ tiêu ở các trường vùng ven, giảm độ chênh lệch giữa các cụm thi.
- Cấu trúc đề thi cũng được đánh giá hợp lý, giảm mức đánh đố, tăng cường kiểm tra tư duy, khả năng vận dụng kiến thức thực tế.
3. Phụ huynh có góc nhìn mở hơn về tương lai học tập
Ngày càng nhiều phụ huynh hiểu rằng:
- Học công lập không phải là con đường duy nhất dẫn đến thành công
- Giáo dục nghề nghiệp, các chương trình kỹ năng, định hướng sớm có thể giúp con phát triển đúng sở trường
- Tâm lý “thoải mái nhưng không buông lỏng” đang trở thành xu hướng tích cực
4. Nhà trường chủ động đồng hành cùng học sinh
Nhiều trường THCS tại TP.HCM đã triển khai:
- Hoạt động tư vấn tâm lý học đường trước kỳ thi
- Buổi định hướng nghề nghiệp – lựa chọn lộ trình học tập sau THCS
- Lớp học phụ đạo nhẹ nhàng, hiệu quả, không tạo thêm gánh nặng
Tín hiệu đáng mừng: Tự tin và chủ động
- Tỷ lệ học sinh học hành bài bản, ôn tập đúng cách thay vì chạy đua học thêm ngày càng tăng.
- Học sinh thể hiện tinh thần tự chủ, giảm căng thẳng, chủ động tìm kiếm các lựa chọn phù hợp.
- Phụ huynh lắng nghe và tôn trọng ý kiến của con nhiều hơn, thay vì áp đặt nguyện vọng cá nhân.
Kết luận
Dù vẫn là kỳ thi quan trọng mang tính bước ngoặt, áp lực thi vào lớp 10 tại TP.HCM đang có xu hướng giảm bớt, không chỉ nhờ các chính sách từ ngành giáo dục mà còn bởi sự thay đổi trong nhận thức xã hội.
Giảm áp lực không có nghĩa là xem nhẹ kỳ thi, mà là biết lựa chọn cách bước vào một hành trình mới với sự tỉnh táo, tự tin và đúng đắn.
Bởi con đường học tập không chỉ có một lối – quan trọng là chọn con đường phù hợp với chính mình.
