Sáng ngày 21/5/2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội nghị lấy ý kiến góp ý cho dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc. Hội nghị được kết nối trực tuyến đến các sở GD&ĐT và cơ sở giáo dục đại học trên cả nước, thể hiện tinh thần dân chủ, toàn diện và minh bạch trong việc tham vấn các vấn đề hệ trọng của quốc gia.
Mục tiêu: Huy động trí tuệ, tạo sự đồng thuận rộng rãi
Phát biểu khai mạc hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh:
“Việc lấy ý kiến góp ý là nhằm phát huy quyền làm chủ của nhân dân, huy động trí tuệ, tâm huyết và trách nhiệm của toàn ngành giáo dục, góp phần xây dựng bản Hiến pháp thực sự phản ánh đúng ý chí và nguyện vọng của nhân dân.”
Căn cứ theo Kế hoạch số 524 do Bộ GD&ĐT ban hành ngày 8/5, quá trình lấy ý kiến trong toàn ngành được triển khai theo hướng:
- Dân chủ, công khai, minh bạch
- Đảm bảo tiến độ, tiết kiệm, ứng dụng công nghệ thông tin
- Lấy ý kiến đa tầng, đa chiều, từ các nhà khoa học, cán bộ quản lý đến giảng viên và giáo viên phổ thông
Những ý kiến trọng tâm và thực tiễn
1. Về vai trò và cơ chế của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN)
TS Nguyễn Thị Tình (Trường Đại học Thương mại) đề xuất:
- Nên quy định trong Hiến pháp vị trí, vai trò, cơ chế phối hợp của MTTQVN
- Còn cách thức hoạt động, giám sát, kiến nghị nên được quy định trong Luật riêng
Đồng quan điểm, ông Tạ Ngọc Trí (Vụ Giáo dục phổ thông) cho rằng:
- Cần cân nhắc việc dùng cụm từ “trực thuộc” MTTQVN đối với các tổ chức chính trị – xã hội như Công đoàn, Đoàn Thanh niên, Hội Nông dân, Hội LHPN… vì dễ gây hiểu nhầm về tính độc lập tổ chức.
- Thay vào đó, nên dùng từ “nằm trong” hoặc “là thành viên của” sẽ hài hòa hơn về mặt ngữ nghĩa và tổ chức.
2. Về chất vấn và trách nhiệm giải trình
Ông Phan Trung Hiền (Trưởng khoa Luật, Đại học Cần Thơ) đóng góp:
- Tại Khoản 2, Điều 115, nên đổi cụm “trả lời chất vấn” thành “giải trình chất vấn” để thể hiện rõ hơn trách nhiệm và chiều sâu trong phản hồi của các chủ thể bị chất vấn.
- Đồng thời góp ý về cách ghi dấu thanh cho các từ có hai nguyên âm đi cùng như “hòa” → “hoà” cho chuẩn xác về ngữ âm học.
3. Về cách gọi tên văn bản sửa đổi
Một số ý kiến cho rằng, nên thay tên gọi “Nghị quyết sửa đổi Hiến pháp” bằng “Hiến pháp sửa đổi” để thể hiện đúng bản chất và vị trí pháp lý của văn kiện.
Sự tham gia tích cực từ các trường và sở GD&ĐT
- Trường Đại học Cần Thơ đã ban hành kế hoạch tuyên truyền, tổ chức tọa đàm khoa học và đăng tải nội dung lấy ý kiến trên trang web trường.
- Các sở GD&ĐT và đơn vị giáo dục tại các địa phương cũng tích cực triển khai, tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên, học sinh, sinh viên tham gia góp ý thông qua nhiều hình thức linh hoạt.
Chỉ đạo từ Bộ GD&ĐT: Đảm bảo tiến độ và chất lượng
Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc yêu cầu các đơn vị:
- Khẩn trương tổng hợp ý kiến, gửi về Bộ GD&ĐT đúng tiến độ
- Ứng dụng công nghệ thông tin, tổ chức khảo sát online, hội thảo khoa học và diễn đàn mở
- Đảm bảo mỗi góp ý đều mang tính xây dựng, phản ánh thực tiễn quản lý, giảng dạy và đào tạo hiện nay
Kết luận
Việc lấy ý kiến sửa đổi Hiến pháp là một bước đi trọng đại, đòi hỏi trách nhiệm công dân, tinh thần đổi mới và thái độ khoa học. Ngành giáo dục – với vai trò đào tạo thế hệ tương lai và định hình tư duy pháp quyền – đang thể hiện rõ vai trò tiên phong trong quá trình này.
Qua hội nghị, có thể thấy những góp ý không chỉ tập trung vào câu chữ, mà còn phản ánh những trăn trở từ thực tiễn điều hành giáo dục, quản lý xã hội và yêu cầu cải cách thể chế. Với sự tham gia sâu rộng, đa tầng của toàn ngành, Bộ GD&ĐT đang góp phần xây dựng một bản Hiến pháp sửa đổi vừa sát thực, vừa định hướng bền vững cho sự phát triển của đất nước trong giai đoạn mới.
