Năm học 2024 – 2025, lần đầu tiên kỳ thi tốt nghiệp THPT được tổ chức theo Chương trình Giáo dục phổ thông (GDPT) 2018, mở ra nhiều thay đổi trong cách học và thi của học sinh lớp 12. Trong đó, việc lựa chọn hai môn thi tự chọn, bên cạnh Toán và Ngữ văn, là một trong những quyết định quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả thi và định hướng nghề nghiệp sau này.
Xu Hướng Lựa Chọn Môn Thi
1. Môn Khoa Học Xã Hội Chiếm Ưu Thế
Theo khảo sát từ các trường THPT trên cả nước:
- 80% học sinh tại Trường THPT Nguyễn Huệ (Thái Bình) lựa chọn các môn thuộc nhóm Khoa học xã hội như Địa lí, Lịch sử, Giáo dục Kinh tế và Pháp luật (GD Kinh tế & Pháp luật).
- Cặp môn Địa lí – GD Kinh tế & Pháp luật được học sinh lựa chọn nhiều nhất nhờ tính thực tiễn cao, dễ học, dễ đạt điểm.
Tuy nhiên, các môn Tin học và Công nghệ chưa nhận được sự ưu tiên, do đây là những môn mới, chưa từng được thi tốt nghiệp trước đó.
2. Tâm Lý Lựa Chọn An Toàn
Học sinh có xu hướng chọn các môn phổ biến, thường nằm trong tổ hợp xét tuyển đại học, như:
- Vật lí – Hóa học: Được chọn nhiều nhất trong nhóm môn tự nhiên.
- Lịch sử: Lựa chọn tăng dần do tính bắt buộc trong nhiều tổ hợp xét tuyển mới.
Số lượng chọn môn Tiếng Anh vẫn thấp tại nhiều địa phương, trong khi môn Tin học và Công nghệ gần như không được chọn.
3. Định Hướng Từ Nhà Trường
Tại các trường như THPT Nguyễn Huệ, THPT Công nghiệp (Hòa Bình), và THPT Hùng Vương (Đắk Lắk), học sinh đã nhận được sự tư vấn và hỗ trợ định hướng. Những thay đổi đáng kể trong lựa chọn môn thi thường diễn ra sau các buổi tư vấn, giúp học sinh xác định rõ ràng hơn dựa trên năng lực và sở trường.
Công Tác Tư Vấn Hỗ Trợ Học Sinh
1. Tư Vấn Hướng Nghiệp Ngay Từ Lớp 10
Nhiều trường như THPT Đoàn Thị Điểm (Bến Tre) đã tổ chức tư vấn cho học sinh ngay từ khi xếp lớp:
- Định hướng tổ hợp môn học: Dựa trên năng lực, sở trường, và định hướng nghề nghiệp.
- Tổ chức trải nghiệm thực tế: Giúp học sinh hiểu rõ nhu cầu ngành nghề để có lựa chọn phù hợp.
2. Đồng Hành Trong Suốt Năm Học
Trong suốt năm lớp 12, các trường duy trì việc tư vấn thông qua:
- Họp phụ huynh: Phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc định hướng cho học sinh.
- Hoạt động trải nghiệm: Nâng cao kỹ năng chọn môn phù hợp với nhu cầu thực tiễn.
- Tư vấn cá nhân hóa: Giáo viên chủ nhiệm và bộ môn trực tiếp hướng dẫn học sinh điều chỉnh lựa chọn theo năng lực học tập.
3. Tổ Chức Ôn Tập Hiệu Quả
Nhiều trường đã thiết kế các tiết ôn tập linh hoạt, chẳng hạn:
- Tổ chức lớp ghép buổi chiều thứ Sáu để học sinh có thể ôn tập theo môn tự chọn, giúp tổng kết và củng cố kiến thức trong tuần.
- Giáo viên được tập huấn kỹ về cách thức dạy, sử dụng sách giáo khoa và định hướng ra đề thi bám sát yêu cầu của kỳ thi tốt nghiệp.
Những Lưu Ý Khi Chọn Môn Thi
1. Đánh Giá Năng Lực Bản Thân
Học sinh cần tự đánh giá sở trường và kết quả học tập của bản thân:
- Nếu giỏi ở nhóm môn Khoa học tự nhiên, nên chọn các môn như Vật lí, Hóa học.
- Nếu thiên về Khoa học xã hội, Địa lí, GD Kinh tế & Pháp luật, hoặc Lịch sử sẽ là lựa chọn an toàn.
2. Cân Nhắc Tổ Hợp Xét Tuyển Đại Học
Việc chọn môn thi nên phù hợp với các tổ hợp xét tuyển của trường đại học mà học sinh hướng tới. Các môn phổ biến như Lịch sử và Địa lí thường được nhiều trường sử dụng để xét tuyển.
3. Tận Dụng Tư Vấn Từ Giáo Viên
Học sinh nên thường xuyên trao đổi với giáo viên chủ nhiệm và giáo viên bộ môn để nhận được lời khuyên hợp lý, tránh chọn môn theo cảm tính hoặc số đông bạn bè.
4. Cân Bằng Giữa An Toàn Và Thử Thách
Dù có tâm lý thận trọng, học sinh cũng nên xem xét các môn mới như Tin học hoặc Công nghệ, bởi đây là các môn gắn liền với xu hướng nghề nghiệp trong thời đại số hóa.
Đồng Hành Vì Thành Công Của Học Sinh
Các trường THPT đang nỗ lực đồng hành cùng học sinh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 – bước ngoặt quan trọng của giáo dục Việt Nam. Từ tư vấn, định hướng đến tổ chức ôn tập, mọi hoạt động đều nhằm giúp học sinh tự tin, vững bước trên hành trình học tập và nghề nghiệp.
“Việc lựa chọn môn thi không chỉ phản ánh năng lực mà còn mở ra những cánh cửa mới cho tương lai. Sự đồng hành của nhà trường, gia đình và sự nỗ lực từ chính học sinh sẽ là chìa khóa dẫn đến thành công.”
